Είναι η εξελικτική ψυχολογία μια μορφή κοινωνικού Δαρβινισμού;

Ο κοινωνικός δαρβινισμός ως όρος εισήχθη στο κοινωνικό και πολιτικό ευρωπαϊκό προσκήνιο το 1877, όπως προέκυψε από τις ιδέες των T. Malthus, H. Spencer και F. Galton. Ο κοινωνικός δαρβινισμός είναι η εφαρμογή της θεωρίας της φυσικής επιλογής σε κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά ζητήματα. Στην απλούστερη μορφή του υποστηρίζει την βασική ιδέα της επιβίωσης του επικρατέστερου (Howard, 1997).

Σύμφωνα με τον Howard (1997), o κοινωνικός δαρβινισμός χρησιμοποιήθηκε και συνεχίζει να χρησιμοποιείται από τις δυτικές κοινωνίες με σκοπό να προωθήσει ένα φιλελεύθερο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό σύστημα το οποίο αναφέρεται στον ανταγωνισμό και τον ατομικισμό σε όλα τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά θέματα. Για τους υποστηρικτές του κοινωνικού δαρβινισμού μερικές ομάδες ανθρώπων ανταγωνίζονται και επιβιώνουν ευκολότερα από άλλες ομάδες, και ο αγώνας αυτός οδηγεί στην πρόοδο του ανθρώπινου είδους. Με άλλα λόγια κάποιες ομάδες ανθρώπων έχουν πιο ισχυρά γονίδια. Αυτές οι ομάδες εξελίσσουν τον άνθρωπο και τη φύση του περισσότερο από τις αδύναμες ομάδες (Elmer, 1921).

Την περίοδο που ο Spencer ξεκίνησε να προωθεί τον κοινωνικό δαρβινισμό, η τεχνολογία και η οικονομία στο δυτικό πολιτισμό είχαν αρχίσει να αναπτύσσονται πολύ περισσότερο και γρηγορότερα σε σύγκριση με άλλες κουλτούρες. Δίνοντας βάση σε αυτά τα προφανή πλεονεκτήματα, καθώς και τις οικονομικές και στρατιωτικές δομές του Δυτικού πολιτισμού, πολλοί υποστήριξαν ότι η φυσική επιλογή τελικά δεν ήταν μια θεωρία αλλά ένα θεμελιώδες αξίωμα, και αυτό διότι οι ομάδες (ή οι φυλές) που τουλάχιστον γενετικά, ήταν επικρατέστερες, όντος επιβίωναν ευκολότερα (Turner, 1985).
Συνεχίζοντας, μελέτες σχετικές με την κληρονομικότητα συνέβαλαν επίσης στη προσέγγιση του κοινωνικού δαρβινισμού, κυρίως όμως κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Στο έργο Hereditary Genius, o Galton (1869), υποστήριξε ότι η βιολογική κληρονομικότητα είναι πολύ πιο σημαντική από ό,τι το περιβάλλον για τον προσδιορισμό της ιδιοσυγκρασίας και της ευφυΐας (Hughes & Kroeler, 2012). Οι κοινωνιολόγοι και οι βιολόγοι όπως ο Lamarck, που επέκριναν τη θεωρία της κληρονομικότητας, πιστεύουν ότι οι αλλαγές στο περιβάλλον ενός ατόμου θα μπορούσαν να παράγουν φυσικές διαφοροποιήσεις, και οι διαφοροποιήσεις αυτές θα μπορούσαν να περνάνε στις επόμενες γενεές. Τελικά στις αρχές του 20ου αιώνα οι υποστηρικτές της θεωρίας της κληρονομικότητας ξεκίνησαν να λαμβάνουν θετική κριτική, και αυτό οφείλεται εν μέρει στο έργο του Γερμανού βιολόγου August Weismann. O Weismann επεσήμανε εκ νέου το ρόλο της φυσικής επιλογής, με το επιχείρημα ότι τα χαρακτηριστικά ενός ατόμου καθορίζονται γενετικά από τη σύλληψη (Turner, 1985).

Προς το τέλος του 19ου αιώνα ο κοινωνικός δαρβινισμός απέκτησε αρκετούς υποστηρικτές και από την σχολή της κοινωνιολογίας. Ο δημοσιογράφος Walter Bagehot εξέφρασε τις θεμελιώδεις ιδέες των κοινωνιολόγων στο έργο του Physics and Politics (2007). Το έργο αυτό περιγράφει την ιστορική εξέλιξη των κοινωνικών ομάδων σε έθνη. Ο Bagehot υποστήριξε ότι αυτά τα έθνη εξελίχθηκαν με επιτυχία, κυρίως μέσω συγκρούσεων με άλλες ομάδες-έθνη. Για πολλούς πολιτικούς επιστήμονες, κοινωνιολόγους και στρατιωτικούς, οι ιδέες αυτές δικαιολογούν σε ένα μεγάλο βαθμό την επέκταση πολλών εθνών και την κυριαρχία τους σε άλλες γεωγραφικές περιοχές. Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ο ιστορικός J. Fiske και ο στρατηγός A. T. Mahan, βασισμένοι στις αρχές του κοινωνικού δαρβινισμού βοήθησαν πολύ στη δημιουργία ισχυρών στρατιωτικών δομών (Hofstadter, 1944; Bannister, 1979; Wilson & Jackson, 1989).

Στις αρχές του 20ου αιώνα, ένα νέο κίνημα με την ονομασία κοινωνική μεταρρύθμιση, χρησιμοποίησε τις θεωρίες του Δαρβίνου για να δώσει έναν ισχυρότερο ρόλο στη κυβέρνηση και να εισάγει διάφορες κοινωνικές πολιτικές. Το κίνημα αυτό που έγινε γνωστό ως μεταρρυθμιστικός δαρβινισμός υποστήριξε ότι, το ανθρώπινο είδος χρειάζεται νέες ιδέες και θεσμούς για να προσαρμοστεί σωστά στις μεταβαλλόμενες συνθήκες (Barnes, 1921).

Μερικοί μεταρρυθμιστές χρησιμοποίησαν τις αρχές της εξέλιξης με σκοπό να δικαιολογήσουν σεξιστικές και ρατσιστικές ιδέες που μείωναν την ισότητα. Παραδείγματος χάρη, η ευγονική που θεωρείται ακραίο είδος του μεταρρυθμιστικού δαρβινισμού, επινοήθηκε από τον F. Galton και σημαίνει καλά γεννημένος (Broberg & Roll-Hansen, 2005). Οι οπαδοί της ευγονικής ισχυρίστηκαν ότι συγκεκριμένες φυλετικές ή κοινωνικές ομάδες (συνήθως πλούσιοι Αγγλοσάξωνες) ήταν από τη φύση τους ανώτεροι από τους άλλους (Ross, 1901). Οι οπαδοί της ευγονικής πρότειναν να ελέγχουν την ανθρώπινη κληρονομικότητα δημιουργώντας συγκεκριμένες νομοθεσίες που θα απαγόρευαν το γάμο μεταξύ διαφορετικών φυλών ή θα περιόριζαν την αναπαραγωγή σε διάφορες κοινωνικά απροσάρμοστες ομάδες ανθρώπων, όπως οι εγκληματίες και οι ψυχικά ασθενείς (Adams, 1990).

Η σύνδεση του κοινωνικού δαρβινισμού με τον επιστημονικό ρατσισμό έτυχε ιδιαίτερης επεξεργασίας από το Γάλλο ανθρωπολόγο Georges Vacher de Lapouge, ο οποίος δημοσίευσε το 1889 ένα δοκίμιο με τον τίτλο «Ο Άρειος». Γι’ αυτόν η «κοινωνική επιτυχία», ήταν απόκτημα μιας φυλής και οι φυλές ήταν άνισες (ορισμένες ανώτερες, όπως οι Άρειοι, ορισμένες κατώτερες όπως οι Εβραίοι, οι μαύροι κ.α.) (Miller, 1917; Barnes, 1932).

Στην πιο ακραία τους μορφή, οι ιδέες του κοινωνικού δαρβινισμού εφαρμόστηκαν και από τους εθνικιστές της Γερμανίας (ναζί), οι οποίοι χρησιμοποίησαν ως πρόφαση το κίνημα της ευγονικής για την εξόντωση Τσιγγάνων, Εβραίων, ομοφυλόφιλων, και κάθε άλλης ομάδας του πληθυσμού, μη ευπρόσδεκτης στο καθεστώς του Χίτλερ (Crook, 1994). Οι ναζί μέσα από τις ιδέες του κοινωνικού δαρβινισμού κατάφεραν να δικαιολογήσουν επιστημονικά ακόμη και τους φόνους των Εβραίων στο Ολοκαύτωμα με το πρόσχημα ότι καθάριζαν την ανθρωπότητα από κατώτερα γονίδια. Αρκετοί φιλοναζιστές διανοούμενοι διέκριναν εξελικτική ηχώ στις εκκαθαριστικές πρακτικές του Χίτλερ για την εξάλειψη ενός ολόκληρου λαού (Gasman, 1998).

Οι K. Marx και F. Engels από την άλλη, αν και αναγνώρισαν την γενική αξία του δαρβινισμού στη βιολογία, απέρριψαν τον κοινωνικό δαρβινισμό. Ο Engels μάλιστα επέμενε στην άρνησή του να εφαρμόσει βιολογικούς νόμους στις ανθρώπινες κοινωνίες. Σύμφωνα με τον Engels, οι πολιτικοί δαρβινιστές, μπορούν να περιγραφούν αρχικά σαν κακοί οικονομολόγοι και κατά δεύτερον σαν κακοί φυσικοί επιστήμονες και φιλόσοφοι (Bowler, 1983).

Οι παραπάνω φιλόσοφοι, στο έργο τους Γερμανική Ιδεολογία, ισχυρίστηκαν ότι αυτό που διαχωρίζει τον άνθρωπο από τα υπόλοιπα ζώα, είναι η ικανότητά του να παράγει τα μέσα της επιβίωσης του. Οι άνθρωποι μπορούν να διαχωριστούν από τα ζώα λόγω της συνείδησης, της θρησκείας ή της νοημοσύνης (Bowler, 1988). Με το να παράγουν τα μέσα της επιβίωσης τους, δημιουργούν έμμεσα και την υλική τους ζωή. Το προφανές επιστημονικό σφάλμα της θεωρίας του κοινωνικού δαρβινισμού είναι ότι παραγνωρίζει το ρόλο της ανατροφής και της εκπαίδευσης, όσον αφορά τις διαφορές και τις ανισότητες που εμφανίζονται στις ανθρώπινες κοινωνίες (Claeys, 2000).

Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τον Benton (1982), o Δαρβίνος δεν είχε την πρόθεση να δημιουργήσει μια θεωρία που θα αφορά τις ανθρώπινες κοινωνικές δομές, ή θα έχει μια δυνάμει επέκταση σε αυτές, αλλά στόχευε αποκλειστικά στη μελέτη της βιολογικής εξέλιξης. Παράλληλα, αν και στη θεωρία του Δαρβίνου υπάρχει η αντίληψη του ανταγωνισμού λόγω της ανεπάρκειας των πόρων, αυτή η ανεπάρκεια ισχύει σε πολύ μικρό βαθμό στην κοινωνική ζωή, αφού ο άνθρωπος μπορεί σήμερα να παράγει τα αγαθά για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του. Η σπανιότητα των πόρων σήμερα δε θεωρείται φυσική, αλλά, αντίθετα, θεσπισμένη και βασισμένη στην άνιση κατανομή των πηγών και των μέσων παραγωγής (Hodgson, 1993).

Χριστίνα Δημητριάδου, Απόφοιτος Bsc Hons Psychology

Read More »

To Τμήμα Ψυχολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου σε εκπαιδευτική θεατρική παράσταση

To Τμήμα Ψυχολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου παρακολούθησε την κωμική εκπαιδευτική θεατρική παράσταση της Science Art Society "Τι θα γίνει, θα κοιμηθούμε απόψε;" που έχει ως θέμα τη λειτουργία του εγκεφάλου πριν και κατά τη διάρκεια ύπνου.

Η παράσταση δημιουργήθηκε με το σκεπτικό να προκαλέσει άμεσο διάλογο και να μεταδώσει με ψυχαγωγικό τρόπο επιστημονική έγκυρη γνώση, αλλά παράλληλα να καταγράψει συνήθειες και συμπεριφορές των εφήβων σχετικά με τον ύπνο. Για το λόγο αυτό, πριν και μετά από κάθε παράσταση ειδικευμένος νευροεπιστήμονας συζητάει με τους θεατές για τον μηχανισμό και την αξία του ύπνου, τις διαταραχές του και τους τρόπους αντιμετώπισής τους.

Η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Science Art Society ιδρύθηκε από τον κ. Αναστάσιο Μπονάκη (Επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας στην Ιατρική σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών & Υπνολόγος) και τον κ. Αλατζά Πέτρο (Χημικός MSc - Ηθοποιός - Σκηνοθέτης) με στόχο την προώθηση των τεχνών και των επιστημών στην καθημερινότητα των ατόμων, των οικογενειών, των σχολείων και γενικότερα της κοινωνίας ώστε να υπηρετήσει την ψυχαγωγία, την ενημέρωση και την εκπαίδευση.

Read More »

Το Τμήμα Ψυχολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου σε Διεθνές Συνέδριο

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, το Τμήμα Ψυχολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου, με την καθηγήτρια του Τμήματος Δρ. Αναστασία Κοτσοπούλου και τη μεταπτυχιακή φοιτήτρια Χριστίνα Καρασαρλίδου από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα MSc Clinical and Community Psychology, παρουσίασαν την έρευνά τους για τον αυτοτραυματισμό στους εφήβους, στο 2nd International Congress of Health and Clinical Psychology on Children and Adolescents που πραγματοποιήθηκε στη Βαρκελώνη.

Αξίζει να αναφερθεί ότι το Μητροπολιτικό Κολλέγιο προσφέρει το πρώτο αναγνωρισμένο και πλήρως ελληνόφωνο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Βρετανικού Πανεπιστημίου στην Κλινική και Κοινοτική Ψυχολογία που παρέχεται στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα παρέχει τη δυνατότητα πρακτικής άσκησης υπό εποπτεία στο ευρύ δίκτυο συνεργαζόμενων κλινικών πλαισίων του Κολλεγίου και παρατήρηση κλινικών περιπτώσεων, ενώ οι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν κατεύθυνση κατά την πρακτική τους άσκηση (Γνωσιακή –Συμπεριφορική θεραπεία ή Οικογενειακή- Συστημική Θεραπεία).

Read More »

Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο στο 10ο Συνέδριο Σκελετικής Υγείας

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το 10ο Συνέδριο Σκελετικής Υγείας. Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, 1000 και πλέον επισκέπτες βρέθηκαν εκεί για να παρακολουθήσουν ομιλίες εξειδικευμένων επιστημών, για την σκελετική τους υγεία, ενώ ταυτόχρονα είχαν την δυνατότητα να εξεταστούν δωρεάν από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων!

Τα Τμήματα Ψυχολογίας και Διαιτολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου βρίσκονταν εκεί, συμμετέχοντας σε μια σειρά σημαντικών δράσεων. Πιο συγκεκριμένα, καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου σε συνεργασία με μεταπτυχιακή φοιτήτρια διοργάνωσαν διαδραστικό εργαστήριο με θέμα "Οικονομική κρίση και αισιοδοξία". Επίσης, φοιτητές του Τμήματος συμμετείχαν σε έρευνα για το άγχος που πραγματοποίησε ο Σύλλογος Σκελετικής Υγείας «ΜΚΟ Πεταλούδα», διοργανωτής του συνεδρίου.

Το Τμήμα Διαιτολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου, σε συνεργασία με την ΜΚΟ Πεταλούδα, συμμετείχε σε δράση με τίτλο «Αξιολόγηση Ημερήσιας Πρόσληψης Ασβεστίου». Οι φοιτητές του Τμήματος συνέλλεξαν στοιχεία, από τους παραβρισκόμενους,  που αφορούσαν την ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου ενώ ταυτόχρονα ενημέρωσαν δωρεάν το κοινό καθ' όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου, σχετικά με τα αποτελέσματα της διαιτητικής πρόσληψης ασβεστίου, καθώς και τις βασικές αρχές πρόληψης της οστεοπόρωσης.

Η όλη ενέργεια αποτέλεσε μέρος της ευρύτερης επιτυχημένης συνεργασίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου με το Σύλλογο Σκελετικής Υγείας «ΜΚΟ Πεταλούδα» στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών των δύο τμημάτων.

Read More »

ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ»

Πολλοί έχουμε αναρωτηθεί το λόγο που οι γονείς μας επέλεξαν το βαφτιστικό μας όνομα. Η πιο συχνή εξήγηση που δίδεται είναι ότι, το όνομα που φέρουμε είναι αποτέλεσμα κάποιας οικογενειακής παράδοσης. Υπάρχει όμως κάτι πέρα από αυτό; Ποια είναι η ιστορία του ονόματος μας; Τι σκέψεις και τι συναισθήματα  μας προκαλεί;  

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους η επιλογή του ονόματος συνδέεται άμεσα με την ταυτότητα και την αυτοπεποίθηση του ατόμου. Η ταυτότητα και η αίσθηση εαυτού διαμορφώνεται στα πρώτα έτη της ζωής του ανθρώπου. Σχετίζεται με την ιδιοσυγκρασία του βρέφους, το περιβάλλον και τις συνειδητές και ασυνείδητες γονεϊκές φαντασιώσεις. Η επιλογή του ονόματος ενός παιδιού περιέχει και μεταβιβάζει σε αυτό τόσο τις φαντασιώσεις των γονέων όσο και την ιστορία- μύθο που το ίδιο το όνομα φέρει. Στην ελληνική οικογένεια το όνομα και η επιλογή του συνδέεται, πολλές φορές, με θέματα αποδοχής ή απόρριψης της προηγούμενης γενιάς (παππούδες -γιαγιάδες) αλλά και τις προσδοκίες της επόμενης. 

Το βιωματικό σεμινάριο «ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ», χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της εικαστικής επεξεργασίας του ονόματος, μας δίνει τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε και να αναγνωρίσουμε τις προσωπικές και οικογενειακές αξίες του ονόματος μας και να τα συνδέσουμε με την ιστορία της ύπαρξης μας που θα μας οδηγήσει τελικά στην ψυχική υγεία και ισορροπία.
Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον, πρωτότυπο και διαφορετικό σεμινάριο που δεν πρέπει να χάσετε. Σάββατο 29/10/2016 και Κυριακή 30/10/2016 και ώρες: 10:00-16:30 από το Σύλλογο Ελλήνων Ψυχολόγων.

Read More »

ΝΕΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΣΤΗ ΘΕΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ COACHING

Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο, με γνώμονα τις εξελίξεις στον κλάδο της ψυχολογίας καθώς και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, εισήγαγε το πρώτο πανεπιστημιακό μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών το οποίο συνδυάζει τη Θετική Ψυχολογία και τη Ψυχολογία Coaching.

Το MSc Applied Positive Psychology and Coaching έχει σχεδιαστεί από πρωτοπόρους στον τομέα της θετικής ψυχολογίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, και είναι ένα καινοτόμο πρόγραμμα εκπαίδευσης για όσους επιθυμούν να προωθήσουν την ψυχολογική ευημερία σε διάφορα εργασιακά και κοινωνικά πλαίσια. 

Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα σπουδών το οποίο κάνει χρήση ποικίλων διδακτικών μεθόδων μάθησης.  Αρκετά διαδεδομένη είναι η χρήση βιωματικών πρακτικών οι οποίες δίνουν στους σπουδαστές τη δυνατότητα να γίνουν περισσότερο αναστοχαστικοί, με αυτό-επίγωση και με δυνατότητα εφαρμογής πρακτικών δεξιοτήτων. Το πρόγραμμα προσφέρεται στα Ελληνικά από το University of East London, το πρώτο πανεπιστήμιο στο κόσμο που προσφέρει μεταπτυχιακό πρόγραμμα με τον συνδυασμό θετικής ψυχολογίας και ψυχολογίας του coaching.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με πρόγραμμα θα βρείτε εδώ

Read More »

Η κοινωνική λειτουργία του γάμου

Η εξελικτική προσέγγιση, έχει διαφορετική εντελέχεια και ανταλλακτική αξία για κάθε φύλο. Για τον άνδρα αποτελεί αγαθό υψηλής αξίας, το οποίο επιζητείται για λόγους μεγιστοποίησης της διασποράς των γονιδίων του. Για τη γυναίκα, αποτελεί αγαθό που πρέπει να διαθέσει-ανταλλάξει προσεκτικά, αφενός προκειμένου να διατηρήσει την υψηλή για τον άνδρα, αξία του, αφετέρου για να εξασφαλίσει από αυτόν την επένδυση άυλων (π.χ. συναίσθημα, χρόνο, κοινωνική θέση) και υλικών πόρων στη δυαδική τους σεξουαλική σχέση, πράγμα απαραίτητο για την συντήρηση της ίδιας κατά τη μακρά διάρκεια της κύησης και μακροπρόθεσμα των παιδιών της (Weisfeld & Weisfeld, 2002).

Ο Fletcher (2002) θεωρεί ότι η εξελικτική ανάγκη διαχείρισης του σεξουαλικού αγαθού από τη γυναίκα για την πραγματοποίηση του απώτερου στόχου της, εξηγεί γιατί τείνει να επενδύει με νόημα τις σχέσεις περισσότερο από ότι ο άνδρας.

Ο Baumeister (2001) περαιτέρω προτείνει, ότι η ισχύς που διαθέτει η γυναίκα να παρέχει το σεξουαλικό αγαθό, εξηγεί την ελεγκτική-κανονιστική διάθεση του άνδρα έναντι της σεξουαλικής της συμπεριφοράς και την όλη, μεροληπτική για το φύλο της, κοινωνική θεσμοθέτηση της σεξουαλικότητάς της. Τα εμπειρικά στοιχεία σχετικά με την προέλευση του γάμου είναι ελάχιστα, καθώς εξελίχθηκε διαπολιτισμικά σε διαφορετικές εποχές και έχει οριστεί με διάφορους τρόπους.

Υπάρχει συμφωνία ότι ο γάμος ως θεσμικό όργανο δεν είναι από τόσο παλιά όσο η οικογένεια. (Lamanna & Riedmann, 2002). Ωστόσο ο γάμος είναι καθολικός, ένας δεσμός που βρίσκεται σε άλλα είδη. Ο γάμος λειτουργεί ως μια αναπαραγωγική κοινωνική ρύθμιση και καθολικά έχει οριστεί ως μια κοινωνική και νομική ένωση μεταξύ ανδρών και γυναικών, αν και μερικοί πολιτισμοί έχουν επιτρέψει στους ανθρώπους του ίδιου φύλου να παντρεύονται (Coontz 2005).

Ο κοινωνιολόγος Weber όρισε το γάμο ως «σταθερή σεξουαλική σχέση» που επιτρέπεται και νομιμοποιείται από την μεγαλύτερη ομάδα συγγενών και χρησιμοποιείται για να καθορίσει τους κανόνες σχετικά με τα περιουσιακά δικαιώματα των παιδιών (Collins 1986). Η πλειοψηφία των γάμων βασίζεται σε μονογαμία, μια ένωση μεταξύ μιας γυναίκας και ενός άνδρα, αλλά πολλές κοινωνίες έχουν επιτρέψει στους ανθρώπους να έχουν περισσότερα από ένα σύζυγο, ή πολυγαμικούς γάμους, παραπέμποντας σε συμπεριφορές που παρατηρούνται σε θηλαστικά.

Εξελικτικά, οι άνδρες αναζητούν ένα νέο, ελκυστικό, σεξουαλικό, πιστό σύντροφο. Παράλληλα, οι γυναίκες αναζητούν έναν σύντροφο μεγαλύτερο, πιο ψηλό, και (όπως και σε πολλά άλλα είδη) να είναι κοινωνικά κυρίαρχος. Τα δύο φύλα επίσης προτιμούν ένα σύντροφο υγιές, ελκυστικό, και να είναι συναισθηματικά συνδεδεμένοι μαζί του. Ένας σύζυγος που αποτυγχάνει να διατηρήσει αρκετά υψηλή την αξία του συντρόφου του, τον καθιστά ευάλωτο για χωρισμό. Επίσης, στα θηλαστικά, ο χωρισμός μπορεί να προέλθει από στειρότητα, σεξουαλική δυσαρέσκεια ή το θάνατο ενός παιδιού. Τα διαπολιτισμικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι οι απάνθρωποι ή υποδεέστεροι άνδρες και όσοι είναι άπιστοι στις γυναίκες τους ρέπουν στην πρόκληση χωρισμού. Σε κοινωνίες όπου οι γυναίκες είναι οικονομικά ανεξάρτητες από τους συζύγους, τα ποσοστά διαζυγίων είναι υψηλά.

Η προσέγγιση της Θεωρίας της Εξέλιξης, ασχολείται με το ρόλο των εγγενών βιολογικών στοιχείων στη διαμόρφωση της συγχρονικής συμπεριφοράς. Από τη σκοπιά αυτή, εάν μια συγκεκριμένη ανθρώπινη συμπεριφορική τάση έχει γενετική βάση, θα τείνει να εμφανίζεται ολοένα και περισσότερο σε κάθε επερχόμενη γενεά ανθρώπων, στο βαθμό που ενισχύει την καλή προσαρμογή και ευεξία.

Χριστίνα Πατσούρα, Απόφοιτος Bsc Psychology

Read More »

Ενασχόληση με τον αθλητισμό: γιατί μας αρέσει ένα άθλημα και μια ομάδα;

Ο άνθρωπος ασχολείται με τα σπορ από την αρχή της ιστορικής και εξελικτικής του διαδρομής. Εξαιτίας της ανταγωνιστικής τους φύσης, τα σπορ πιστεύεται ότι ικανοποιούν το ένστικτο της επιβίωσης μέσω του συμβολισμού της νίκης και της ήττας.  Ο Huizinga (1955)  στο βιβλίο του Homo Ludens, προτείνει ότι το παιχνίδι είναι βασικό συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης: μπορεί να θεωρηθεί ως απελευθέρωση ενέργειας, μια  μίμηση της πραγματικής ζωής ή ως μια ανάγκη για χαλάρωση και διασκέδαση. Σύμφωνα με την αντίληψη του Durkheim (1912) για την θρησκεία και τη θεωρία του Goffman (1959) για την καθημερινή ζωή και αλληλεπίδραση, η Birrell (1981) προτείνει ότι τα σπορ είναι αναμφισβήτητα μια κοινωνική αλληλεπίδραση με συγκεκριμένες νόρμες, αξίες, χαρακτηριστικά, συναισθήματα και σκέψεις, όπως ακριβώς μια κοινωνική τελετή: “Μια αρένα για την δημιουργία συμβολικών ηγετών και την επίδειξη ηρωικών πράξεων” (σελ. 536). Τα σπορ ως τελετουργία αποτελούνται από σύμβολα, που σύμφωνα με τον Durkheim, είναι “προστατευμένα, απομονωμένα, ξεχωριστά, απαγορευμένα και απροσπέλαστα” (Birrell, 1981, σ.357).
 

Ο Melnick (1993) δήλωσε ότι η παρακολούθηση ενός αθλήματος εξυπηρετεί τον τρόπο ικανοποίησης των αναγκών για σχεσιακή εμπλοκή σε ένα σύγχρονο κόσμο απομόνωσης, ατομικισμού και γεωγραφικής κινητικότητας. Τα άτομα κάνουν χρήση διαφόρων στρατηγικών για να βελτιστοποιήσουν τα ψυχολογικά τους κέρδη, όσο εμπλέκονται με τα σπορ και την παρακολούθηση αγώνων, όπως η υπερ-έμφαση ή απαξίωση της σύνδεσης τους με μια νικήτρια ή με μια ηττημένη ομάδα, αντίστοιχα.
 

Ο Segrave (2000) σημειώνει ότι τα σπορ έχουν το προνόμιο να παρέχουν σκοπό και νόημα ζωής, σαν μια διαφυγή από τις καθημερινές γνωστικές και συναισθηματικές πολυπλοκότητες και σαν μια ευκαιρία να νιώσει ο άνθρωπος ελεύθερος και απαλλαγμένος: “ Ο κόσμος των σπορ επίσης, παρέχει ακόμη και στους συντηρητικούς και σεμνούς, την ευκαιρία να βάψουν το πρόσωπο τους ή να ντυθούν όπως θέλουν. Που αλλού, μπορούν μεγάλοι άνδρες να αγκαλιάζονται και να φιλιούνται δημοσίως; Που αλλού, οι θνητοί μπορούν να συμπεριφερθούν ως αθάνατοι;” (σελ. 72). Ομοίως, οι Elias και Dunning (1970) εξηγούν την εμπλοκή με τα σπορ και τις σχετικές με αυτά δυσλειτουργικές πράξεις (π.χ. βία), ως μια ευκαιρία για το άτομο να βρει την έξαψη και τον ενθουσιασμό που υπολείπονται στις σύγχρονες ρηχές και πεζές κοινωνίες (αναφέρονται στη Birrell, 1981).
 

Όπως σε άλλες δραστηριότητες, οι άνθρωποι συμμετέχουν στα σπορ με διαφορετικούς τρόπους. Μερικοί έλκονται από τα σπορ περισσότερο από άλλους, ενώ κάποιοι άλλοι δεν συμμετέχουν καθόλου. Η ενασχόληση με μια ομάδα, έχει οριστεί ως “μια ψυχολογική κατάσταση κινητοποίησης, διέγερσης ή ενδιαφέροντος για μια αθλητική ομάδα και για σχετικές με αυτή δραστηριότητες, που προκαλείται από ατομικά χαρακτηριστικά και περιστασιακούς παράγοντες” (Funk, Ridinger & Moorman, 2004, σ.40).
 

Οι Funk και Pastore (2000) υποστηρίζουν ότι το επίπεδο της συναισθηματικής σπουδαιότητας και η αξία που δίνει κάποιος/α σε μια ομάδα, επιδρά στο επίπεδο πίστης στην ομάδα. Αυτό επηρεάζεται και από την άμεση επαφή με την ομάδα, με την έννοια της συνεχόμενης παρακολούθησης παιχνιδιών. Οι Mahony, Nakazawa, Funk, James και Gladden (2002) διέκριναν επτά κίνητρα εμπλοκής με τα σπορ: εφήμερη επίτευξη, δραματοποίηση, περηφάνια, προτίμηση σε ένα παίκτη, δέσιμο με το άθλημα και μια συγκεκριμένη ομάδα, και αισθητική (ομορφιά).
 

Επειδή τα σπορ αποτελούν μια τελετουργική αναπαράσταση της κοινωνίας και των αξιών της, είναι σημαντικά όταν ενσωματώνουν και αντιπροσωπεύουν αυτά τα χαρακτηριστικά που έχουν μεγάλη αξία σε μια συγκεκριμένη κοινωνία (Birrell, 1981). Γι αυτό το λόγο, είναι μέρος της κοινότητας και της κοινωνίας: επηρεάζουν την κοινωνική συνοχή και ακολουθούνται τελετουργικά από ένα σημαντικό αριθμό ανθρώπων.

Δρ. Βίκυ Γκόλτση, Ηead of Psychology Department, Mητροπολιτικό Κολλέγιο

Read More »

H σημασία του επαγγελματικού προσανατολισμού και ο ρόλος του ψυχολόγου

Από μικρή ακόμα ηλικία το ερώτημα που μας έθεταν ήταν: Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις; Χρόνια μετά, το ερώτημα αυτό συνεχίζει να μας απασχολεί και η ανάγκη για συμβουλευτική και επαγγελματικό προσανατολισμό είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

Ο μεγάλος αριθμός σχολών, δημόσιων και ιδιωτικών, οι ραγδαίες τεχνολογικές  και κοινωνικό-οικονομικές εξελίξεις έχουν συμβάλλει σε αυτό. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός  έχει στόχο, να βοηθήσει το άτομο να επιλέξει την εκπαιδευτική και επαγγελματική κατεύθυνση που θα ακολουθήσει. Η κατεύθυνση αυτή είναι καλό να στηρίζεται στις κλίσεις και την προσωπικότητα του νέου, σε συνδυασμό με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας.
 
Η επιλογή σχολής γίνεται συχνά τυχαία, βάσει στερεότυπων αντιλήψεων ή επιρροών που δέχεται το άτομο σε εφηβική ηλικία από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον. Η κατάσταση αυτή έχει ως αποτέλεσμα την απογοήτευση, την χαμηλή αυτοπεποίθηση και την σύγχυση του εφήβου.
 
Επαγγελματικό προσανατολισμό όμως αναζητούν και πολλοί ενήλικες. Τα τελευταία χρόνια που η αγορά εργασίας έχει αλλάξει δραματικά, πολλοί βιώνουν αισθήματα άγχους, πίεσης και επαγγελματικού αδιεξόδου.
 
Ο ρόλος του ψυχολόγου στον επαγγελματικό προσανατολισμό εφήβων και ενηλίκων είναι καθοριστικός. Ο ολοκληρωμένος επαγγελματικός προσανατολισμός προσφέρει πολλά περισσότερα από την απλή ενημέρωση επαγγελμάτων. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός βοηθά τον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τον διακρίνουν, την προσωπικότητά του, το χαρακτήρα, τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντά του, τις ικανότητες και τις δεξιότητες που έχει , ώστε να επιλέξει σωστά το επάγγελμα του. Ένας εξειδικευμένος ψυχολόγος επαγγελματικού προσανατολισμού μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά το άτομο μέσα από ψυχομετρικά τεστ και προσωπικές συνεδρίες:

• Να διαπιστώσει τις κλίσεις, τις ικανότητες και δεξιότητες που έχει.
• Να διαπιστωθεί εάν το άτομο είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που προκύπτουν από το συγκεκριμένο εργασιακό περιβάλλον.
• Να ελεγχθεί αν η επιλεγμένη ειδικότητα ταιριάζει στην προσωπικότητα του ατόμου.
• Να εντοπιστούν εναλλακτικές επαγγελματικές δυνατότητες και κλίσεις του ατόμου.
• Να γίνει σωστή λήψη επαγγέλματος.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι το career office του Μητροπολιτικού Κολλεγίου διοργανώνει με μεγάλη επιτυχία δωρεάν ημέρες καριέρας (Career Coaching Sessions) με σκοπό να βοηθήσει τελειοφοίτους σπουδαστές κ μεταπτυχιακούς να κάνουν το επόμενο βήμα τους στην αγορά εργασίας. Πιο συγκεκριμένα οι συμμετέχοντες μαθαίνουν:

• Να συντάσσουν δυναμικό βιογραφικό
• Να αναζητούν εργασία με σύγχρονους τρόπους
• Να θέτουν στόχους και ενέργειες
• Να χτίσουν σταδιακά τις δεξιότητες τους

Read More »

Το επάγγελμα του ψυχολόγου

Η λέξη ψυχολογία είναι σύνθετη και ετυμολογείται από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις «ψυχή» και «λόγος». Κυριολεκτικά, λοιπόν, σημαίνει «μελέτη της ψυχής». Η ψυχολογία είναι μια ακαδημαϊκή και εφαρμοσμένη επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη και την ερμηνεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Στόχος του ψυχολόγου είναι, η διάγνωση, η μελέτη και η αντιμετώπιση διάφορων ψυχολογικών διαταραχών εστιάζοντας στη δομή της προσωπικότητας του ανθρώπου, στις συναισθηματικές και διανοητικές διαταραχές καθώς και στην ατομική και κοινωνική ένταξη του ατόμου.

Οι Ψυχολόγοι χρησιμοποιούν μεθόδους όπως η παρατήρηση, το πείραμα και η ανάλυση. Για το λόγο αυτό δίνουν μεγάλη έμφαση σε στρατηγικές έρευνας και σε μεθόδους ανάλυσης των δεδομένων.

Οι κλάδοι της Ψυχολογίας δημιουργήθηκαν χάρη στην ποικιλία και την πολλαπλότητα της συμπεριφοράς του ατόμου, που είναι και το βασικό αντικείμενο μελέτης αυτής. Μερικοί από τους κλάδους είναι: η Πειραματική Ψυχολογία, η Βιοψυχολογία, η αναπτυξιακή, η κοινωνική και η Ψυχολογία της Προσωπικότητας και των Ατομικών διαφορών. Υπάρχουν φυσικά και ειδικοί κλάδοι  της Ψυχολογίας όπως η Αθλητική Ψυχολογία, η Παιδαγωγική και Σχολική κ.ο.κ.

Ο ψυχολόγος, για να σπουδάσει και να ασκήσει το επάγγελμα, πρέπει να έχει αληθινό σεβασμό, ουσιαστικό ενδιαφέρον, κατανόηση και ευαισθησία για τον άνθρωπο, τις ανάγκες και ιδιομορφίες του. Οφείλει να κρίνει αντικειμενικά -χωρίς προκαταλήψεις- και να έχει υπομονή, ψυχραιμία, πειθώ και επικοινωνιακές ικανότητες, Η υπευθυνότητα και η εχεμύθεια, αποτελούν επίσης απαραίτητα στοιχεία.

Το επάγγελμα του ψυχολόγου τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να βρίσκει τη θέση του στην ελληνική κοινωνία. Οι επαγγελματικές διέξοδοι πολλές.  Οι Ψυχολόγοι μπορούν να εργαστούν σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, κλινικά πλαίσια, νοσοκομεία, δομές, σχολεία, ΜΚΟ κ.α. Δραστηριοποιούνται επίσης ως ελεύθεροι επαγγελματίες, ανοίγοντας το δικό τους γραφείο. Οι ψυχολόγοι μπορούν ακόμα να εργαστούν σε εταιρίες, διαφήμισης, μάρκετινγκ, δημοσκοπήσεων καθώς και ερευνητικούς φορείς. Οι ψυχολόγοι συνεργάζονται συχνά και με άλλους επαγγελματίες όπως γιατρούς, δικηγόρους, καθηγητές και δασκάλους, ειδικούς ηλεκτρονικών υπολογιστών, μηχανικούς, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στρατηγικής κ.ά., συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο σε κάθε πεδίο της κοινωνίας.

Παρά την οικονομική κρίση, η Ψυχολογία είναι από τις επιστήμες που έχουν μεγάλη ζήτηση καθώς πρόκειται για έναν κλάδο που έχει εφαρμογή σε πολλές πτυχές της κοινωνίας της οποίας η πολυπλοκότητα και η πολυμορφία δίνει συνεχώς νέο έδαφος στην εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων.

Θυμίζουμε ότι το Τμήμα Ψυχολογίας  του Μητροπολιτικού Κολλεγίου προσφέρει bachelors και masters σε συνεργασία με το University of East London, το οποίο το 2014 διακρίθηκε στο συγκριμένο επιστημονικό πεδίο, καθώς κατατάχτηκε 2ο στην επιλογή σπουδών στη ψυχολογία, βάσει της εθνικής έρευνας ικανοποίησης φοιτητών στο Λονδίνο (National Student Satisfaction Survey, London, 2014).

Read More »

Δωρεάν υποστηρικτική θεραπεία σε εφήβους και ενήλικες από το Τμήμα Ψυχολογίας

Το Συμβουλευτικό Κέντρο του Τμήματος Ψυχολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου – στα πλαίσια του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του εκπαιδευτικού ιδρύματος και με στόχο τη συμβουλευτική παρέμβαση στην κοινότητα – προσφέρει για δεύτερη συνεχή χρονιά το Πρόγραμμα παροχής δωρεάν Υποστηρικτικής Θεραπείας για εφήβους και ενήλικες.

Η θεραπεία – κατά την οποία τηρείται αυστηρό πρωτόκολλο δεοντολογίας - πραγματοποιείται από πιστοποιημένους θεραπευτές και ολοκληρώνεται σε 12 συναντήσεις. Η υποστηρικτική θεραπεία έχει στόχο την ανακούφιση και την αποτελεσματικότερη διαχείριση ψυχο-συναισθηματικών δυσκολιών (στρές, άγχος, καταθλιπτική διάθεση),  δυσλειτουργιών  στις σχέσεις του ατόμου με την οικογένεια και τους σημαντικούς άλλους και συμβουλευτική γονέων.

Tο πρόγραμμα εντάσσεται στα πλαίσια κλινικής άσκησης των Μεταπτυχιακών φοιτητών Κλινικής-Κοινοτικής Ψυχολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου του προγράμματος MSc Clinical and Community Psychology. Μέσω του προγράμματος, οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν θεραπευτικές συνεδρίες, κατόπιν συγκατάθεσης των θεραπευμένων. 

Το πρόγραμμα είναι ανοιχτό προς την κοινότητα και εντελώς δωρεάν.  Με στόχο την εξυπηρέτηση σας, τη διατήρηση της καλής λειτουργίας του προγράμματος, και τη διαχείριση των εισερχόμενων αιτημάτων επικοινωνήστε απευθείας μαζί μας στο  psychotherapy@metropolitan.edu.gr για περισσότερες πληροφορίες ή ραντεβού.

Read More »